Τι θα γίνει με τις φαβέλες του Ρίο;

Με πυρετώδεις ρυθμούς εργάζεται η κυβέρνηση της Βραζιλίας εν όψει της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου το 2014 και ο μαραθώνιος για τη βελτίωση της ζωής στη μεγαλούπολη έχει ήδη ξεκινήσει. Δύο χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 2016, το Ρίο θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες, γεγονός που προσθέτει περαιτέρω πίεση στο ήδη αυστηρό χρονοδιάγραμμα που πρέπει να τηρηθεί.

Ένα από τα πρωταρχικά ζητήματα στην ατζέντα της είναι ο εκσυγχρονισμός του Ρίο ντε Τζανέιρο, μιας πόλης περίπου 7 εκατομμυρίων κατοίκων, και η αντιμετώπιση των προβλημάτων στις φαβέλες, δηλαδή τις παραγκουπόλεις όπου διαμένει το φτωχότερο κομμάτι του πληθυσμού. Τώρα η ζωή σε αρκετές φαβέλες αρχίζει να βελτιώνεται, καθώς οι συνεχείς αστυνομικές επιχειρήσεις είχαν ως αποτέλεσμα να περιοριστεί η δράση των συμμοριών, ιδίως όσων διακινούν ναρκωτικά, ενώ την ίδια στιγμή εφαρμόζονται προγράμματα κοινωνικής αλληλεγγύης, όπως συσσίτια, παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και σεμινάρια επιμόρφωσης και εκπαίδευσης.

Μέχρι τώρα οι φαβέλες ήταν γνωστές για τη φτώχεια που μάστιζε τους κατοίκους, τις συχνά άθλιες συνθήκες διαβίωσης και την υψηλή εγκληματικότητα. Κακόφημα και επικίνδυνα μέρη αποφεύγονταν από τους τουρίστες που επέλεγαν για τις διακοπές τους τη διαμονή σε κάποια από τα ακριβά ξενοδοχεία του Ρίο.

Οι διαρκείς πιέσεις προς την κυβέρνηση από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και τη Διεθνή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (FIFA) έφεραν την πολυπόθητη - αν και καθυστερημένη - κινητοποίηση. Οι συνθήκες αλλάζουν σταδιακά προς το καλύτερο με την απόφαση για ανάπτυξη και εκκαθάριση της περιοχής από τους «βαρόνους των ναρκωτικών».

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι φαβέλες του Κανταγκάλο και του Παβάο-Παβαοζίνιο. Οι χαμηλές τιμές πώλησης ακινήτων δίνουν τη δυνατότητα στη μεσαία τάξη της Βραζιλίας να αποκτήσει μια ιδιοκτησία κυριολεκτικά δίπλα στη θάλασσα, ενώ οι περιοχές αυτές προσελκύουν και οικονομικούς μετανάστες από χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία η Αργεντινή.

Παράλληλα, έχει ήδη ξεκινήσει η τουριστική αξιοποίησή τους, με τους κατοίκους να ανακαινίζουν και να αναδιαμορφώνουν τα σπίτια ή τα επιπλέον δωμάτιά τους δημιουργώντας προσιτούς ξενώνες και καταλύματα με υπέροχη θέα, επιτυγχάνοντας να προσελκύσουν τουρίστες.

Η κυβέρνηση στηρίζει και επενδύει στην ανάπλαση των νότιων αυτών προαστίων της βραζιλιάνικης μεγαλούπολης, ελπίζοντας ότι εκτός από τα οικονομικά οφέλη θα προκύψει και εξυγίανση από τα κακοποιά στοιχεία. Ο δρόμος, όμως, μέχρι την επίλυση του προβλήματος είναι μακρύς. Οι «προχειροδουλειές» και τα λάθη που εντοπίζονται στις κατασκευές μαρτυρούν ότι ακόμα δεν υπάρχει κάποιο μελετημένο σχέδιο δόμησης, κάτι που πρέπει σύντομα να αντιμετωπιστεί.