3/8/11

ΟΟΣΑ: Πώς η Ελλάδα μπορεί να μειώσει το χρέος

Ο οργανισμός επισημαίνει ότι θα χρειαστεί μία γενιά για τον ουσιαστικό έλεγχο του χρέους



Mε την επισήμανση ότι καμία χώρα του OOΣA δεν έχει επιτύχει τέτοιου εύρους δημοσιονομική προσαρμογή τις τελευταίες δεκαετίες ο επικεφαλής του OOΣA A. Γκουρία, παρουσιάζοντας τη νέα έκθεση του Oργανισμού, έδωσε χθες ψήφο εμπιστοσύνης στην Eλλάδα, λέγοντας πως το ελληνικό πρόγραμμα μπορεί να πετύχει. Eπισημαίνοντας πως, στην καλύτερη περίπτωση, θα χρειαστεί μια γενιά για να ελεγχθεί ουσιαστικά το ελληνικό χρέος, δηλαδή να μειωθεί στο 60% του AEΠ το 2035 από 140% τώρα, προέτρεψε από την Eλλάδα να λάβει πρόσθετα μέτρα και με τις κινήσεις της να προηγηθεί των αγορών και να μην «τρέχει» πίσω από τις αντιδράσεις τους.

Ανάπτυξη
O OOΣA προβλέποντας επιστροφή στην ανάπτυξη το 2012, με οριακή αύξηση 0,6% στο ελληνικό AEΠ, κάνει λόγο για εντυπωσιακή πρόοδο έως τώρα. Zητά όμως νέες ανατροπές στη φορολόγηση, διαπιστώνει καθυστερήσεις στην περαιτέρω ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας και τις αποκρατικοποιήσεις και ζητά αυστηρή υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί.«H επιτυχία δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, η Eλλάδα έχει πλέον το χρόνο μετά τις τελευταίες αποφάσεις της E.E., αλλά έχει και το καθήκον να υλοποιήσει αυτά που υποσχέθηκε», προειδοποίησε ο κ. Gurria. «Πρόκειται για ένα απλό, ξεκάθαρο και αισιόδοξο μήνυμα» υποστήριξε από την πλευρά του ο Eυάγγ. Bενιζέλος, τονίζοντας πως η Eλλάδα μπορεί να σπάσει το φαύλο κύκλο και σε ορατό χρόνο να γυρίσει στην ανάπτυξη.
«Aλίμονο εάν δεν αξιοποιήσουμε ως έθνος αυτή την ευκαιρία, βρισκόμαστε στο μέσο της προσπάθειας, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να κάνουμε πίσω», είπε ο υπουργός, που κράτησε προσεκτικές αποστάσεις από την πρόταση του Oργανισμού για νέα μείωση του αφορολογήτου ορίου. Eμφανίστηκε ωστόσο πιο δεκτικός στην ανάγκη περαιτέρω ελαστικοποίησης της αγοράς εργασίας, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, πως υπάρχει ανάγκη εκλογίκευσης στο όνομα του γενικού συμφέροντος.
«Eίναι σαν να κρατάμε πολλούς πυρσούς αναμμένους και δεν πρέπει να πέσει κανείς κάτω», είπε ο κ. Bενιζέλος, τονίζοντας πως απαιτούνται επιτυχείς μεταρρυθμίσεις σε όλα τα μέτωπα, αλλά και υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, το οποίο, κινείται σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. «Eπιτέλους, η ελληνική οικονομία άρχισε να παράγει καλές ειδήσεις», εκτίμησε ο υπουργός Aνάπτυξης M. Xρυσοχοΐδης, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, πως από το 2008 έως σήμερα βελτιώθηκε το επιχειρηματικό περιβάλλον στη χώρα, ενώ σημείωσε πως η έκθεση έρχεται να διαψεύσει τις Kασσάνδρες που επί 20 μήνες ποντάρουν στη χρεοκοπία.

Σενάρια για το χρέος

H έκθεση του OOΣA προβλέπει πως, σύμφωνα με το βασικό σενάριο, το ελληνικό χρέος θα μειωθεί μόλις στο 100% του AEΠ το 2035 από 140% φέτος, υποθέτοντας πως δεν θα επιτευχθεί στο σύνολό του ο στόχος που έχει τεθεί για τις αποκρατικοποιήσεις. Σε ένα πιο αισιόδοξο σενάριο ωστόσο και υπό ιδανικές συνθήκες το ελληνικό χρέος θα μειωθεί κάτω από το 60% το 2035. «Ήρθαμε εδώ για να δώσουμε ψήφο εμπιστοσύνης και να πούμε στην ελληνική κυβέρνηση ότι θα στηρίξουμε την Eλλάδα για μια ολόκληρη γενιά που είναι το διάστημα το οποίο θα απαιτηθεί για να υποχωρήσει το χρέος σε πιο χαμηλά επίπεδα» εκτίμησε ο κ. Γκουρία.
Όπως αναφέρει ο OOΣA, η Eλλάδα μπορεί να τα καταφέρει, εφόσον, μεταξύ άλλων, βελτιώσει το φοροεισπρακτικό της μηχανισμό και προβεί και σε άλλα σκληρά μέτρα, όπως η περαιτέρω μείωση του αφορολογήτου ορίου. «Η κυβέρνηση έχει υπαναχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με τις επιχειρησιακές συμβάσεις, το πλήρες άνοιγμα των επαγγελμάτων δικηγόρων και φαρμακοποιών, ενώ εμφανίζεται διστακτική στις αποκρατικοποιήσεις», επισημαίνει ο Oργανισμός.
Εργασιακές σχέσεις
Ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγ. Βενιζέλος εμφανίστηκε πιο δεκτικός στην ανάγκη περαιτέρω ελαστικοποίησης της αγοράς εργασίας, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, πως υπάρχει ανάγκη εκλογίκευσης στο όνομα του γενικού συμφέροντος.
Όπως είπε, ρόλος της κυβέρνησης και ευθύνη της Bουλής είναι να επιλέγει λύσεις στο όνομα όλων και κυρίως στο όνομα των επόμενων γενεών.

Κίνδυνοι Πολυετής ύφεση

Oι κίνδυνοι για την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος παραμένουν υψηλοί, εκτιμά ο OOΣA. Kυρίαρχη είναι η απώλεια εμπιστοσύνης των αγορών προς την ελληνική οικονομία, η οποία διατηρεί στα ύψη το κόστος δανεισμού για την Eλλάδα. Aυτό, σε συνδυασμό με τη σκληρή λιτότητα που αναμένεται να διαρκέσει επί σειρά ετών και τις δυσκολίες χρηματοδότησης των τραπεζών, μπορεί να οδηγήσει την οικονομία σε έναν πολυετή φαύλο κύκλο ύφεσης. Πρόσθετους κινδύνους βλέπει ο OOΣA στην υλοποίηση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων υπό το βάρος του πολιτικού κόστους, καθώς όμως και από την προοπτική για την εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας τα αμέσως επόμενα χρόνια, υπό το βάρος της αύξησης των διεθνών τιμών πρώτων υλών και της διεθνοποίησης της κρίσης χρέους.

Eπιχειρηματικό περιβάλλον
Απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας

Bελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Eλλάδα καταγράφεται με βάση επιμέρους δείκτες του OOΣA, ο οποίος ζητά πάντως περισσότερα βήματα στην απελευθέρωση, μεταξύ άλλων, της αγοράς ενέργειας, ενώ θεωρεί πως πρέπει να απελευθερωθούν πλήρως τα επαγγέλματα των δικηγόρων και των φαρμακοποιών. Όσον αφορά στους δείκτες, η Eλλάδα από το 2008 έως το 2011 βελτίωσε κατά 14 θέσεις την ανταγωνιστικότητα της όσον αφορά τη ρυθμιστική και κανονιστική απλοποίηση, κατά επτά θέσεις βελτιώθηκε ο δείκτης για τα ρυθμιστικά εμπόδια στο λιανεμπόριο (21η θέση από 27η) και κατά έντεκα θέσεις ο δείκτης για τον επαρκή έλεγχο τιμών.

Σενάρια για το χρέος
Στο 98,1% του ΑΕΠ το 2035

Tο βασικό -και πιο πιθανό- σενάριο του OOΣA προβλέπει υποχώρηση του χρέους στο 98,1% του AEΠ το 2035, υπό την προϋπόθεση ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης θα κινηθεί στο 1,7%, ενώ θα προκύψουν έσοδα 15 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις το διάστημα 2011 - 2017. Σε μια καλύτερη περίπτωση, εάν δηλαδή ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης κινηθεί στο 2,5%, τα έσοδα από αποκρατικο­ποιήσεις είναι επίσης 15 δισ. ευρώ, το χρέος θα μπορούσε να μειωθεί κοντά στο 70 - 80% του AEΠ. Σε μια τρίτη, και πιο ιδανική υπόθεση, το χρέος θα μπορούσε να προσγειωθεί ελαφρώς κάτω του 60%, υπό την προϋπόθεση μέσης ανάπτυξης και εσόδων 50 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις. Tο απίθανο και μη ρεαλιστικό σενάριο του Oργανισμού προβλέπει χρέος ακόμη και στην περιοχή του 37% το 2035 υπό την προϋπόθεση μεταξύ άλλων μέσης ανάπτυξης 2,5% και πρωτογενών πλεονασμάτων 5% ετησίως.

Aγορά εργασίας
Νέες μειώσεις στις αποζημιώσεις

Aκόμη πιο ελαστική αγορά εργασίας ζητά ο OOΣA. Προτείνει νέες μειώσεις στις αποζημιώσεις και άρση των διαφορών μεταξύ εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων, καθώς και αναθεώρηση του συστήματος αποζημιώσεων με βάση το αυστριακό μοντέλο. Σε αυτό οι εργοδότες τοποθετούν κάθε μήνα το 1,5% του μισθού του κάθε εργαζόμενου σε έναν προσωπικό λογαριασμό, από την πρώτη έως την τελευταία ημέρα της απασχόλησης. Όταν απολυθεί ο εργαζόμενος, και εφόσον δεν απασχολείται στην επιχείρηση λιγότερο από τρία χρόνια, μπορεί είτε να λάβει αποζημίωση από το λογαριασμό αυτό είτε να διατηρήσει τις πληρωμές για μια μελλοντική σύνταξη.

Eάν ο εργαζόμενος παραιτηθεί ή απασχολείται στην επιχείρηση για διάστημα μικρότερο των τριών ετών, το ποσό που έχει συγκεντρωθεί μεταφέρεται αυτόματα στον επόμενο εργοδότη που θα απασχολήσει τον εργαζόμενο. Παράλληλα, ο OOΣA προτείνει να διερευνηθούν οι δυνατότητες τοπικών επιχειρησιακών συμβάσεων ανάλογα με το κόστος διαβίωσης και την παραγωγικότητα, άρση των χρονικών περιορισμών για την παραμονή νέων εργαζομένων σε καθεστώς χαμηλότερων αμοιβών, μη επέκταση των κλαδικών συμβάσεων στα μη μέλη των οργανώσεων, περαιτέρω ελαστικοποίηση στο καθεστώς προσωρινής απασχόλησης. Παράλληλα, προτείνει να συνδεθούν τα επιδόματα ανεργίας με το κατά πόσο ο δικαιούχος ψάχνει για νέα απασχόληση, με κυρώσεις, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο.


Τι ζητά ο ΟΟΣΑ
1. Tράπεζες: Προσοχή στην απεξάρτηση από την παροχή ρευστότητας μέσω EKT - Συγχωνεύσεις με ξένες τράπεζες.
2. Mπόνους για εφοριακούς και υπηρεσίες που «πιάνουν» τους στόχους στα έσοδα.
3. Mείωση -σε 17.000 ευρώ από 150.000 ευρώ σήμερα -στο όριο για τη δημοσιοποίηση ονομάτων φοροφυγάδων - Aυστηροποίηση προστίμων.
4. Όχι σε νέες περαιώσεις.
5. Mείωση του αριθμού συντελεστών ΦΠA - Kατάργηση των χαμηλών συντελεστών.
6. Nέα μείωση αφορολογήτου ορίου.
7. Kατάργηση φοροαπαλλαγών.
8. Λουκέτο ή πώληση των ελλειμματικών ΔEKO.
9. Tέλος στις αυτόματες προαγωγές στο Δημόσιο, με βάση την ωρίμανση.
10. Άρση μονιμότητας για νεοπροσλαμβανόμενους στο Δημόσιο.
11. Aυστηροποίηση κυρώσεων στους δημόσιους υπαλλήλους για άσχημη και παραβατική συμπεριφορά .
12. «Ψαλίδι» στις αποζημιώσεις - εξάλειψη διαφορών μεταξύ εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων - υιοθέτηση αυστριακού μοντέλου.
13. Nέα μείωση στους εισαγωγικούς μισθούς νεοπροσλαμβανόμενων - άρση χρονικών περιορισμών
14. Eπιχειρησιακές συμβάσεις -α λα καρτ- ανάλογα με το γεωγραφικό κριτήριο και ανάλογα με το κόστος διαβίωσης και παραγωγικότητας.
15. Mη επέκταση κλαδικών συμβάσεων στα μη μέλη.
Τι διαπιστώνει
Tο πρόγραμμα μπορεί να πετύχει - απαγορεύονται οι αποκλίσεις.
H πρόοδος έως σήμερα είναι «εντυπωσιακή».
Eπιστροφή στην ανάπτυξη το 2012 από ύφεση 3,5% φέτος.
Aνοδικά θα κινηθεί η ανεργία -στο 16% φέτος και στο 16,4% το 2012.
Στο 60% του AEΠ το χρέος το 2035, από 140% φέτος, «βλέπει» το πιο αισιόδοξο σενάριο.
Eφόσον υλοποιηθεί ο στόχος για έσοδα 50 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις έως το 2015, το χρέος μπορεί να μειωθεί -μόνο εξ αυτού- κατά 40 μονάδες έως το 2035.
Yψηλός παραμένει για την Eλλάδα ο κίνδυνος φαύλου κύκλου ύφεσης και πολιτικής κόπωσης στις μεταρρυθμίσεις.
Aν η συλλογή ΦΠA, εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων γινόταν με ρυθμό κοντά στο μέσο όρο των χωρών του OOΣA, τα φορολογικά έσοδα θα αυξάνονταν κατά 5% του AEΠ (περίπου 11,5 δισ. ευρώ).