17/9/12

Oι Έλληνες πάσχουν από το σύνδρομο Burn Out

Στα πρόθυρα ψυχολογικής κατάρρευσης βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες Έλληνες εργαζόμενοι, καθώς πλήττονται τον τελευταίο χρόνο από το Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης (Burn Out), σύμφωνα με τους ψυχολόγους.

Η κατάσταση είναι δραματική και οι επιστήμονες εκφράζουν φόβους για ομαδικές καταρρεύσεις στους χώρους δουλειάς μετά και το νέο πακέτο μέτρων και περικοπών.


«Πράγματι, τα δεδομένα είναι δυσοίωνα, καθώς οι εργασιακές συνθήκες θα χειροτερεύσουν και οι εργαζόμενοι δεν βλέπουν φως στον ορίζοντα» αναφέρει η ψυχολόγος υγείας κα Άννα Χατζηδημητρίου, διευθύντρια του Κέντρου Ψυχολογίας και Προαγωγής Υγείας Live Well-Be well.


Σύμφωνα με την κα Χατζηδημητρίου, το «Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης» παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1974 στα κοινωνικά επαγγέλματα, ενώ ο ορισμός του έγινε το 1981 από την κα Christina Maslach, διδάκτορα Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ.


Πρόκειται για μια ψυχολογική κατάσταση στην οποία ο άνθρωπος εμφανίζει απώλεια ενδιαφέροντος, ψυχική και σωματική εξάντληση, μια απάθεια, μια ματαίωση για τη δουλειά του, την παραγωγικότητά του αλλά και για τους ανθρώπους που εξυπηρετεί μέσω της δουλειάς του. Δημιουργείται ένα συναισθηματικό κενό, ένα ψυχικό «μούδιασμα», μια εγκατάλειψη του εαυτού, μια αποστασιοποίηση συναισθηματική, που σταδιακά επηρεάζει όλους τους τομείς της ζωής του (οικογένεια, ερωτική επαφή, κ.λπ.).


Το Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης («Burn Out») πλήττει κυρίως τους νέους ηλικιακά εργαζόμενους και δείχνει προτίμηση στις ηλικίες από 30 με 40 χρόνων. Μεγαλύτερη προδιάθεση στο να αναπτύξουν το σύνδρομο έχουν οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες, οι ανύπαντροι και τα άτομα με υπερβολική αίσθηση ευθύνης, τελειομανία και ανάγκη για έλεγχο.


ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ


Τα συμπτώματα του συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης μπορεί να διαφέρουν από εργαζόμενο σε εργαζόμενο, κυρίως όμως χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:


- σωματικά: αϋπνία, σωματική εξάντληση, απώλεια ενέργειας, μυϊκός πόνος διάχυτος στο σώμα, χαμηλό ανοσοποιητικό, πονοκέφαλοι, έντονες ενοχλήσεις στο γαστρεντερικό σύστημα, μείωση ή αλλαγή στην όρεξη για φαγητό


- ψυχολογικά-συναισθηματικά: αίσθημα απόγνωσης, ματαιότητας, αποτυχίας, αυτο-αμφισβήτησης, χαμηλής αυτο-εκτίμησης, κατάθλιψη, συνεχόμενο άγχος, υπερένταση, ευερεθιστικότητα, έλλειψη κινήτρου και ικανοποίησης, κυνισμός και αρνητισμός για ότι συμβαίνει, αίσθημα μοναξιάς


- συμπεριφοριστικά: έλλειψη ενθουσιασμού για τη δουλειά, αδυναμία συγκέντρωσης για την επίτευξη εργασιακών στόχων, ευθυνοφοβία, συχνές απουσίες από τη δουλειά, επιθετική συμπεριφορά στα αγαπημένα πρόσωπα και στην οικογένεια, μείωση της διάθεσης και της ικανότητας επικοινωνίας, εργασιομανία στις ελεύθερες ώρες, απομόνωση.


Οι βασικές αιτίες που οδηγούν τους εργαζόμενους στο Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης («Burn Out») είναι:


- υπερβολικός όγκος δουλειάς και πολλές ώρες εργασίας


- αναξιοκρατικό εργασιακό περιβάλλον χωρίς οργάνωση και υποστήριξη


- αίσθηση απουσίας ελέγχου στον χώρο που δουλεύεις και εγκλωβισμό στις καταστάσεις που σε περικλείουν


- το επάγγελμά σου και οι απαιτήσεις του να στρέφονται ενάντια στις αρχές σου και στις ανθρώπινες αξίες σου


- το επάγγελμα σου να μη σ' ανταμείβει με χρηματική ικανοποίηση, ηθική επιβράβευση, σεβασμό ή κύρος για τη συνεισφορά σου


- η αβεβαιότητα για το αύριο.


ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ


«Το Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης («Burn Out»)», όπως αναφέρει η ψυχολόγος υγείας κα Χατζηδημητρίου, «πλέον παραμονεύει σε πολλά επαγγέλματα, γιατί λόγω των κοινωνικών συνθηκών και η πιο απλή δουλειά θέλει τεράστια ψυχικά αποθέματα για να τη φέρεις σε πέρας και για να έχεις κάτι να πιστεύεις, να σου δίνει νόημα να συνεχίζεις την ποιοτική εργασία».


Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, όποιος από τους εργαζόμενους αισθάνεται ή παρατηρεί στον εαυτό του κάποια από τα συμπτώματα του Συνδρόμου Επαγγελματικής Εξουθένωσης θα πρέπει άμεσα να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού ψυχολόγου, γιατί το σύνδρομο μπορεί να αντιμετωπιστεί.


«Με τις ψυχολογικές συμβουλές και την καθοδήγηση του ειδικού ψυχολόγου, με τεχνικές που βοηθάνε ν’ αλλάξουμε τον τρόπο σκέψεώς μας», καταλήγει η κα Χατζηδημητρίου, «στόχος είναι να αποκτήσει ο εργαζόμενος τον χαμένο έλεγχο της ζωής του, να ελέγχει το άγχος και την απόγνωση, να ενταχθεί πάλι σε απλά καθημερινά πράγματα, για να νιώσει ξανά συναισθήματα υγιής.


Να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη και την αίσθηση πανικού, να έρθει κοντά στους δικούς του ανθρώπους, να πιστέψει στην οικογένεια και στο μοίρασμα με φίλους, να απομακρυνθεί λίγο από την πίεση της δουλειάς, να μάθει να δίνει αυτά που αναλογούν στη δουλειά χωρίς υπερβολές και ενοχές. Να βάλει τα όριά του, να μάθει να λέει ''όχι'' και να μην υποκύπτει σε συναισθηματικούς εκβιασμούς ή ακόμα και απειλές στο εργασιακό του περιβάλλον».