Σοκολάτα: Η "αμαρτία" που κάνει καλό!

Το φαινόμενο του εθισμού σε ορισμένες τροφές είναι γνωστό στους περισσότερους από εμάς. Όταν μιλάμε για διατροφικό εθισμό βέβαια, το μυαλό μας αυτόματα πάει στη σοκολάτα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι το 40% γυναικών και το 15% των ανδρών αυτοαποκαλούνται chocoholics, δηλαδή άτομα με εθισμό στη σοκολάτα.


Η σοκολάτα είναι σε όλους μας αγαπητή, καθώς την έχουμε συνδέσει με όμορφες στιγμές και γλυκιές απολαύσεις. Τις πιο πολλές φορές όμως αισθανόμαστε ενοχή μετά την κατανάλωσή της, γιατί εστιάζουμε κατά κύριο λόγο στο θερμιδικό της περιεχόμενο και αισθανόμαστε ότι ‘χαλάσαμε’ τη διατροφή μας τρώγοντας σοκολάτα. Για να δούμε λοιπόν, πολλές από τις ευεργετικές της δράσεις, ώστε την επόμενη φορά να είναι λιγότερες οι τύψεις μας!


Οι πρώτες αναφορές για τη χρήση σοκολάτας έχουν τις ρίζες τους 3.000 χρόνια πριν, όπου οι φυλές των Μάγια και των Ατζέκων χρησιμοποιούσαν με διάφορους τρόπους τους καρπούς του κακάο. Όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος μετέφερε τους καρπούς της στην Ευρώπη δεν έτυχαν ιδιαίτερης προσοχής, μάλλον λόγω της διαδεδομένης αντίληψης εκείνης της εποχής ότι η πικρή γεύση υποδηλώνει φαρμάκι. Δεκαετίες όμως αργότερα όταν οι Ισπανοί πρόσθεσαν ζάχαρη κατά την επεξεργασία της κακαόμαζας τότε η σοκολάτα άρχισε να γίνεται δημοφιλής και οι διάφοροι τρόποι επεξεργασίας που έχουν αναπτυχθεί από τότε μέχρι σήμερα της έχουν προσδώσει μια κορυφαία θέση στις διατροφικές μας επιλογές.


Πρόσφατες διατροφικές έρευνες εντόπισαν πολλά οφέλη για την υγεία μας από την κατανάλωση σοκολάτας, αν και οι περισσότερες από αυτές αναφέρονται σε απλό κακάο και στα προιόντα του, χωρίς να έχει αναμειχθεί αυτό με γαλακτοκομικά προιόντα ή τεχνητές γλυκαντικές ουσίες. Ας δούμε πιο αναλυτικά τις ευεργετικές δράσεις της σοκολάτας για την υγεία.


Η σοκολάτα, και πιο συγκεκριμένα η μαύρη, περιέχει εξαπλάσια περίπου περιεκτικότητα σε ασβέστιο από την γάλακτος, που ως γνωστό είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη και την καλή υγεία των οστών και των δοντιών. Αν και η μαύρη περιέχει παράλληλα και ελαφρώς μεγαλύτερη ποσότητα οξαλικών οξέων, που δυσχεραίνουν τη διαθεσιμότητα του ασβεστίου από τον οργανισμό, ωστόσο η διαφορά είναι μικρή που δεν αλλάζει τη θρεπτική υπεροχή της μαύρης όσον αφορά το ασβέστιο.


Το μαγνήσιο επίσης βρίσκεται σε σημαντικές ποσότητες στη σοκολάτα και ιδιαίτερα η μαύρη σοκολάτα αποτελεί ξανά μια πολύ καλή πηγή. Το μαγνήσιο παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μνήμης, καθώς συμβάλλει στην καλή λειτουργία των νευρικών συνάψεων του εγκεφάλου προάγοντας τη διαδικασία της απομνημόνευσης. Έρευνες έχουν δείξει ότι διατήρηση των επιπέδων μαγνησίου στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό συμβάλλει στην πλαστικότητα (δυνατότητα αλλαγής) των συνάψεων και συνεπώς διατηρεί τη δυνατότητα μάθησης και απομνημόνευσης.
Επιπλέον η σοκολάτα ξεχωρίζει για την περιεκτικότητά της σε θεοβρωμίνη. Η θεοβρωμίνη ανήκει στην κατηγορία των μεθυλξανθινών (κυριότερος αντιπρόσωπος της κατηγορίας αυτής είναι η θεοφυλίνη στο τσάι). Έχει διουρητική δράση και συνεισφέρει στη χαλάρωση των λείων μυϊκών κυττάρων.


Επίσης έχει βρεθεί ότι παρουσιάζει ελαφρά διεγερτική δράση, όπως και η καφεΐνη, σε μικρότερο βέβαια βαθμό. Πιο συγκεκριμένα, βοηθάει στη μείωση της αίσθησης της κόπωσης και ενισχύει τη διάθεση στο άτομο. Οι ψυχοδιεγερτικές ιδιότητες που αποδίδονται στη σοκολάτα οφείλονται στην περιεκτικότητά της σε φαινυλαιθυλαμίνη. Η ουσία αυτή σε υψηλά επίπεδα προκαλεί αισθήματα έλξης, ενθουσιασμού, επιπολαιότητας αλλά και φόβου. Λειτουργεί διεγείροντας τα κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου. Επίσης, μετά την κατανάλωση της σοκολάτας απελευθερώνονται ενδορφίνες, φυσικά οποιοειδή, που έχουν αναλγητικές ιδιότητες και βελτιώνουν τη διάθεση.
Επιπλέον, ένα πλήθος αντιοξειδωτικών συστατικών περιέχεται στη σοκολάτα, οι λεγόμενες πολυφαινόλες, η βασικότερη κατηγορία των οποίων είναι τα φλαβονοειδή. Αυτό καθιστά τη σοκολάτα ως σημαντική τροφή για την καλή λειτουργία της καρδιάς. Πιο συγκεκριμένα, τα φλαβονοειδή εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου που δημιουργούνται από τον φυσιολογικό μεταβολισμό και δημιουργούν βλάβες στην επιφάνεια των κυττάρων. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στη μείωση της οξείδωσης της χοληστερόλης και στη μετατροπή της σε ένα επικίνδυνο στοιχείο που συσσωρεύεται από την ενδοθηλιακή βλάβη συμμετέχοντας έτσι ενεργά στη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας. Με αυτό τον τρόπο τα φλαβονοειδή (πολυφαινόλες) της σοκολάτας συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης αθηροσκλήρυνσης και καρδιαγγειακών παθήσεων. Πιο πλούσια σε πολυφαινόλες είναι η σοκολάτα υγείας (τα 100γρ περιέχουν 600mgr πολυφαινολών).


Το ευεργετικό πλεονέκτημα της σοκολάτας από τη δράση των αντιοξειδωτικών φαίνεται να μετριάζεται για τη λευκή σοκολάτα, καθώς οι πρωτεΐνες του γάλακτος συνδέονται με τα αντιοξειδωτικά συστατικά της, μειώνοντας έτσι την απορρόφησή τους. Τα φλαβονοειδή που αναφέρθηκαν πιο πάνω, έχουν και περαιτέρω ευεργετική δράση, καθώς βελτιώνουν την πηκτικότητα του αίματος και μέσω αυτού του τρόπου βοηθούν στην καλύτερη ισσοροπία της αρτηριακής πίεσης. Τα φλαβονοειδή επίσης έχει βρεθεί ότι έχουν αντιγηραντικές δράσεις.
Τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης επίσης μπορεί να βελτιωθούν με την κατανάλωση της σοκολάτας με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, όπως είναι η σκούρα σοκολάτα. Προσοχή όμως, γιατί πολλές σοκολάτες μπορεί να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά. Για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για την υγεία μας από την κατανάλωση της σοκολάτας, συνιστάται η αποφυγή μεταποιημένων προϊόντων σοκολάτας που περιέχουν επεξεργασμένη ζάχαρη και αυξημένη περιεκτικότητα σε λίπος, λόγω του γάλατος που χρησιμοποιείται. Αντ’ αυτού, συνίσταται η σοκολάτα με αυξημένη περιέκτικότητα σε κακάο (~60%).




πηγη:iatronet